Szczury to nie tylko miejskie szkodniki, ale także nosiciele groźnych chorób. W naszym artykule prezentujemy listę chorób przenoszonych przez te gryzonie, w tym dur brzuszny, hantawirus, leptospirozę i boreliozę. Dowiedz się, jakie objawy mogą sygnalizować zakażenie i jak zapobiegać ryzyku zarażenia. Poznaj sposoby, dzięki którym możesz chronić siebie i swoich bliskich przed tymi niebezpiecznymi chorobami.
W tym artykule przeczytasz:
- Szczury jako rozrastający się problem
- Lista chorób przenoszonych przez szczury
- Jak człowiek może zarazić się od szczura chorobą?
- Co pomaga unikać chorób przenoszonych przez szczury?
Szczury jako rozrastający się problem
W ostatnich latach obserwujemy znaczący wzrost populacji szczurów w wielu miastach na całym świecie. Ten trend jest alarmujący zarówno ze względów zdrowotnych, jak i ekologicznych. Szczury jako gatunek inwazyjny mogą mieć ogromny wpływ na lokalne ekosystemy, a także stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Statystyki wzrostu populacji szczurów
- Według badania przeprowadzonego przez Pew Charitable Trusts, niektóre miasta w Stanach Zjednoczonych odnotowały nawet 50-200% wzrost obserwacji szczurów w latach 2020-2021.
- W Europie, na przykład w Londynie, zgłoszenia dotyczące szczurów wzrosły o ponad 30% w okresie 2019-2020, jak podaje British Pest Control Association.
- W Polsce również zauważalny jest wzrost populacji tych gryzoni. Według danych z 2021 roku, w niektórych miastach, takich jak Warszawa czy Kraków, odnotowano wzrost zgłoszeń o obecności szczurów o ponad 20%.
Przyczyny wzrostu populacji
Istnieje kilka głównych czynników, które przyczyniają się do wzrostu populacji szczurów:
- Zmiany klimatyczne: Łagodniejsze zimy sprzyjają przetrwaniu i rozmnażaniu szczurów.
- Urbanizacja: Rozwój miejski tworzy więcej schronień i źródeł pożywienia dla szczurów.
- Zmniejszenie intensywności działań deratyzacyjnych: W niektórych obszarach ograniczenia budżetowe lub zmiany w regulacjach dotyczących pestycydów prowadzą do zmniejszenia skuteczności działań kontrolnych.
Lista chorób przenoszonych przez szczury
Jeśli zastanawiasz się, jakie choroby przenoszą szczury, poniżej przedstawiamy przykładową listę wraz z objawami i tym, w jaki sposób człowiek może się daną jednostką chorobową zarazić.
- Dur brzuszny (ang. Typhoid fever) – szczury mogą stanowić źródło zakażenia bakterią Salmonella typhi, wywołującą dur brzuszny u ludzi. Choroba ta objawia się gorączką, bólami głowy, bólami brzucha i utratą apetytu. Bakteria przenoszona przez szczury może przedostać się do organizmu ludzkiego przez kontaminację jedzenia, wody lub bezpośredni kontakt z zanieczyszczonym środowiskiem.
- Hantawirus – przenoszone przez odchody, mocz i ślinę zakażonych szczurów mogą prowadzić do poważnych zakażeń układu oddechowego i nerek u ludzi. Wirusy te najczęściej trafiają do organizmu podczas wdychania powietrza zawierającego cząsteczki zanieczyszczone przez wydzieliny szczurów.
- Leptospiroza – bakterie z rodzaju Leptospira przenoszone przez szczury mogą wywołać leptospirozę u ludzi. Objawy tej choroby obejmują gorączkę, bóle mięśni, bóle głowy i wymioty. Zakażenie może wystąpić poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym moczem szczurów lub zanieczyszczonej wody.
- Borelioza (ang. Lyme disease) – chociaż głównym nosicielem bakterii Borrelia burgdorferi jest kleszcz, tę bakterię mogą również przenosić szczury. Choroba objawia się zmianami skórnymi, bólami stawów i gorączką. Zakażenie może wystąpić, gdy szczury są nosicielami kleszczy zakażonych boreliozą, a te przenoszą się na ludzi.
- Choroba Weila – to poważna forma leptospirozy, która może prowadzić do uszkodzenia wątroby, nerek i innych narządów wewnętrznych. Szczury, będąc nosicielami bakterii Leptospira, mogą przenosić te patogeny na ludzi, szczególnie poprzez kontakt z zakażonym moczem czy środowiskiem zanieczyszczonym przez szczury. Objawy obejmują gorączkę, żółtaczkę, a w najcięższych przypadkach także niewydolność wielonarządową.
- Dżuma – choć kojarzona głównie z historyczną pandemią, dżuma wciąż występuje w niektórych częściach świata. Występuje głównie w Afryce Wschodniej, niektórych częściach Azji, zachodnich USA oraz w Peru i Boliwii. Szczury są kluczowym wektorem przenoszenia dżumy, która jest wywoływana przez bakterię Yersinia pestis. Przenoszenie odbywa się głównie przez ugryzienia zakażonych pcheł, które wcześniej żerowały na szczurach.
- Wścieklizna: Choć jest to rzadka choroba w Polsce, szczury i inne dzikie gryzonie mogą być nosicielami wirusa wścieklizny. Choroba ta jest śmiertelna bez odpowiedniego leczenia i przenosi się przez ugryzienie zakażonego zwierzęcia.
Jak człowiek może zarazić się chorobą od szczura?
Szczury są potencjalnymi nosicielami wielu chorobotwórczych organizmów, a przenoszenie chorób przez nie jest zazwyczaj związane z bezpośrednim lub pośrednim kontaktem z różnymi substancjami biologicznymi, takimi jak mocz, ślina, kał czy krew. Oto kilka sposobów, w jakie szczury mogą przenosić choroby na ludzi:
- kontakt z odchodami i moczem – szczury pozostawiają odchody i mocz w miejscach, gdzie przebywają. Mikroorganizmy przenoszone przez te substancje mogą przedostać się do organizmu ludzkiego poprzez skórę, błony śluzowe lub drogi oddechowe, co prowadzi do zakażenia;
- gryzienie przez szczury może być źródłem bezpośredniego przeniesienia chorób na człowieka. Szczury często przenoszą bakterie w jamie ustnej, które mogą prowadzić do infekcji, zwłaszcza gdy dochodzi do uszkodzenia skóry w wyniku gryzienia;
- kontaminacja pożywienia i wody – jeśli szczury mają dostęp do zapasów żywności lub źródeł wody, mogą pozostawiać bakterie czy wirusy w tych substancjach, co prowadzi do zakażeń u ludzi spożywających lub korzystających z tych zasobów;
- kontakt z uszkodzonymi tkankami – rany, skaleczenia lub inne uszkodzenia skóry u człowieka mogą ułatwiać przenikanie mikroorganizmów przenoszonych przez szczury. W takich przypadkach szczególnie ważne jest zachowanie ostrożności i odpowiedniej higieny;
- aerozole z odchodów – cząsteczki z odchodów szczurów mogą unosić się w powietrzu w postaci aerozoli. Jeśli te aerozole są wdychane przez ludzi, może to prowadzić do zakażeń dróg oddechowych.
Co pomaga unikać chorób przenoszonych przez szczury?
Aby zminimalizować ryzyko związane z chorobami przenoszonymi przez szczury, można zwrócić uwagę na kilka kluczowych środków ostrożności.
Higiena osobista
- Regularne mycie rąk po kontakcie z potencjalnie zanieczyszczonymi obszarami.
- Mycie rąk po wyrzucaniu odpadów.
- Mycie rąk po kontakcie ze zwierzętami.
Kontrola szkodników
- Skorzystanie z usług profesjonalnej firmy do deratyzacji.
- Monitorowanie i ocena ryzyka związanego z populacją szczurów.
Zabezpieczenia budynków
- Szczelne uszczelnienie budynków, zwłaszcza w miejscach podatnych na inwazję.
- Naprawa uszkodzeń strukturalnych.
- Zastosowanie siatek czy pokryć wentylacyjnych.
Usuwanie odpadów
- Prawidłowe usuwanie odpadów.
- Utrzymywanie czystości wokół budynków.
- Kontrolowane składowanie odpadów.
Aby uniknąć zakażeń przenoszonych przez szczury, istotne jest zachowanie środków ostrożności. Regularna higiena osobista, utrzymanie czystości w otoczeniu, szczelne zabezpieczenie budynków przed przedostawaniem się szkodników, a także unikanie bezpośredniego kontaktu ze szczurami to kluczowe kroki w minimalizowaniu ryzyka związane z chorobami przenoszonymi przez te gryzonie. Jeśli w Twoim otoczeniu pojawia się ich coraz więcej, sprawdź, jak pozbyć się szczurów szybko i skutecznie. W przypadku podejrzenia zakażenia zawsze ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie leczenie.
