Patogeny stanowią poważne zagrożenie. Są zdolne do wywoływania chorób o różnym stopniu ciężkości. Wśród nich znajdują się wirusy, bakterie, grzyby oraz pasożyty, które mogą być obecne w różnych środowiskach i przenosić się na ludzi. Oto przegląd niektórych chorób wywoływanych przez patogeny w Polsce i na świecie, u dorosłych i dzieci, oraz ich potencjalnych skutków dla zdrowia.
W tym artykule przeczytasz:
- Jakie są rodzaje patogenów?
- Jak przenoszą się patogeny?
- Choroby wywoływane przez patogeny
- A jakie choroby u dzieci wywołują drobnoustroje chorobotwórcze?
- Choroby wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze na świecie
- Jak chronić się przed patogenami na co dzień?
- Podsumowanie
Jakie są rodzaje patogenów?
Patogeny, inaczej drobnoustroje chorobotwórcze to mikroorganizmy zdolne do wywoływania chorób u swoich żywicieli. Nie da się ich zobaczyć gołym okiem, dlatego moment zarażenia się zazwyczaj nie jest znany i określany jako umowny. Oznacza to, że osoba zarażona raczej nie zdawała sobie sprawy z kontaktu z patogenem, który był obecny w otoczeniu lub u kogoś, z kim miała kontakt. Patogeny obejmują cztery grupy, wśród których można wymienić wirusy RNA i DNA, bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie, grzyby patogenne i pasożyty, które mogą wywoływać u ludzi różne choroby.
Wirusy
Wirusy to mikroskopijne cząsteczki, które przenikają do komórek organizmu i wykorzystują ich mechanizmy reprodukcyjne do namnażania się. Do tej grupy zalicza się między innymi wirus Ebola, Marburg, Zika, Nipah, także wirusy grypy i koronawirusy.
Bakterie
Bakterie są jednokomórkowymi organizmami, które mogą być przyczyną wielu chorób u ludzi. Wśród nich znajdują się bakterie z rodzaju Salmonella, E. Coli, paciorkowce czy gronkowce.
Grzyby
Grzyby mogą być przyczyną różnych infekcji u ludzi, zwłaszcza u osób z osłabionym układem odpornościowym. Zakażenia grzybicze mogą występować na skórze, paznokciach, błonach śluzowych, a nawet wewnątrz organizmu. Najczęściej spotykane grzyby chorobotwórcze to Candida albicans oraz różne gatunki Aspergillus.
Pasożyty
To organizmy, które żywią się ciałem swoich żywicieli i mogą wywoływać różne choroby. Pasożyty takie jak pierwotniaki, np. zarodziec malaria, czy helminty, np. tasiemce czy owsiki, mogą prowadzić do poważnych infekcji układu pokarmowego, oddechowego, czy też układu krążenia.
Poszczególne grupy patogenów różnią się pod względem budowy, sposobu przenoszenia się, oraz sposobu wywoływania chorób. Skuteczna kontrola i zwalczanie infekcji wymaga zrozumienia charakterystyki każdej z tych grup oraz odpowiedniego dostosowania strategii prewencji i leczenia.
Jak przenoszą się patogeny?
Patogeny mogą przenosić się na wiele różnych sposobów, co wpływa na sposób, w jaki rozprzestrzeniają się i zarażają organizmy żywe. Wśród nich znajduje się droga kropelkowa, kontakt bezpośredni, np. przez dotyk, skażone jedzenie, woda, a nawet powietrze.
Patogeny mogą być też przenoszone przez niektóre owady, na przykład komary. Choć w Polsce występuje dość niskie ryzyko zarażenia się od tego insekta, podróżujący za granicę powinni zapoznać się z informacjami dotyczącymi tego, jakie choroby przenoszą komary i jak zmniejszyć ryzyko zachorowania w trakcie wyjazdu.
Choroby wywoływane przez patogeny
W Polsce występują różne choroby wywoływane przez patogeny, zarówno wirusy, bakterie, grzyby, jak i pasożyty. Niektóre z najczęstszych chorób zakaźnych w Polsce to:
1. Grypa
Grypa jest chorobą wywołaną przez wirusy grypy typu A i B, charakteryzującą się nagłym początkiem gorączki, bólami mięśni, kaszlem, katarem oraz ogólnym osłabieniem organizmu. W Polsce sezon grypowy zazwyczaj trwa od jesieni do wiosny, a zakażenia grypą mogą prowadzić do poważnych powikłań, szczególnie u osób starszych, dzieci, kobiet w ciąży oraz osób z obniżoną odpornością.
2. Zapalenie wątroby typu B i C
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV) i typu C (HCV) stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza ze względu na możliwość wystąpienia przewlekłego przebiegu choroby i powikłań, takich jak marskość wątroby i rak wątrobowokomórkowy. Zakażenie może następować przez kontakt z zakażoną krwią, stosunki płciowe, używanie wspólnych igieł lub przyrządów do tatuażu oraz zakażoną matkę na dziecko podczas porodu.
3. Kleszczowe zapalenie mózgu
Kleszczowe zapalenie mózgu (TBE) jest chorobą przenoszoną przez kleszcze, które są nosicielami wirusa TBEV. Choroba może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych, takich jak zapalenie opon mózgowych i mózgu.
4. Grzybica skóry i paznokci
Grzybica skóry i paznokci jest częstym problemem dermatologicznym, wywołanym przez różne gatunki grzybów, takie jak Candida spp. czy dermatofity. Choroba może objawiać się zaczerwienieniem, łuszczeniem skóry, świądem oraz zmianami w strukturze i kolorze paznokci.
5. Pasożytnicze zakażenia jelit
W Polsce występują również zakażenia jelitowe wywoływane przez pasożyty, takie jak lamblioza czy owsica. Objawy mogą obejmować biegunkę, bóle brzucha, nudności oraz utratę apetytu, a zakażenie może następować przez spożycie zanieczyszczonej wody lub żywności, kontakt z zakażonymi powierzchniami lub bezpośredni kontakt z zarażonymi osobami.
A jakie choroby u dzieci wywołują drobnoustroje chorobotwórcze?
Również dzieci są narażone na ryzyko zachorowania z powodu patogenów. Oto niektóre choroby, jakie drobnoustroje chorobotwórcze wywołują u dzieci.
1. Odra
Wywoływana przez wirusa odry, objawia się wysoką gorączką, katarem, kaszlem oraz charakterystyczną wysypką, która zazwyczaj zaczyna się na twarzy i szyi, a następnie rozprzestrzenia się po całym ciele.
2. Różyczka
Różyczka jest wywoływana przez wirusa różyczki i charakteryzuje się łagodnym przebiegiem u większości dzieci, jednakże zakażenie różyczką u kobiet w ciąży może prowadzić do poważnych wad rozwojowych u płodu.
3. Borelioza
Choroba ta jest wywoływana przez bakterie Borrelia burgdorferi, przenoszone przez ukąszenia zainfekowanych kleszczy. U dzieci objawy mogą obejmować gorączkę, zmęczenie, bóle głowy oraz stawów.
3. Biegunki infekcyjne
Mogą być spowodowane przez różne patogeny, w tym bakterie (np. E. coli, Salmonella), wirusy (np. rotawirusy, norowirusy) oraz pasożyty (np. Giardia lamblia). Objawy mogą obejmować luźne stolce, bóle brzucha, nudności oraz wymioty.
Choroby wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze na świecie
Jakie są choroby wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze na świecie? Wśród najgroźniejszych i najczęściej występujących można znaleźć:
- wirusy Ebola i Marburg,
- gorączkę Lassa,
- bliskowschodni zespół oddechowy,
- wirus Nipah,
- gorączkę doliny Rift,
- wirus Zika,
- gorączkę krwotoczną krymsko-kongijską.
Choć w Polsce istnieje niskie ryzyko zarażenia się jedną z powyższych chorób, należy mieć świadomość, że owe ryzyko rośnie wraz z wyjazdami za granicę. Warto dowiedzieć się więcej na temat tego, czym są drobnoustroje chorobotwórcze i jak się przed nimi chronić, by wrócić z wakacji bezpiecznie i w pełnym zdrowiu.
Jak chronić się przed patogenami na co dzień?
W ochronie przed zachorowaniem na choroby wywoływane przez patogeny pomocne może być zachowanie podstawowych zasad higieny, takich jak regularne mycie rąk i dezynfekcja powierzchni. To może okazać się jednak niewystarczające i wymagać profesjonalnego podejścia w zakresie dezynfekcji. Dlatego zalecane jest też skorzystanie z usług firmy oferującej zamgławianie i ozonowanie, które może zwiększyć skuteczność ochrony przed zakażeniami. Te metody usuwają groźne mikroorganizmy zarówno z powietrza, jak i z powierzchni, przyczyniając się do utrzymania czystego i bezpiecznego otoczenia.
Podsumowanie
Patogeny stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, wywołując szereg chorób o różnym stopniu ciężkości. Skuteczne monitorowanie, zapobieganie oraz szybka reakcja na pojawiające się zagrożenia są kluczowe dla ochrony zdrowia. Oprócz samodzielnych działań w zakresie higieny, warto podjąć współpracę z profesjonalistami w dziedzinie dezynfekcji.
